Windows işletim sisteminin 1985’e dayanan uzun bir geçmişi vardır ve şu anda hem ev kullanıcılarında hem de kurumsal ağlarda kullanılan işletim sistemlerinden biridir. İşte tam da bu yüzden Windows tarih boyunca hackerlar ve zararlı yazılım hazırlayan kişiler tarafından hedef alınmıştır. Hadi, o hâlde hep beraber sırasıyla Microsoft’un geliştirdiği tüm Windows sürümlerine kısa bir göz atalım.
Windows 1.0
Windows 1, Windows işletim sisteminin ilk sürümüydü. Kasım 1985’te piyasaya sürüldü ve Microsoft’un grafiksel bir kullanıcı arayüzü oluşturmaya yönelik ilk girişimiydi. Bu grafiksel arayüz, kullanıcıların komutları yazmak yerine ekrandaki simge ve düğmelere tıklayıp açabileceği anlamına geliyor. Hatta günlük işlerimizin ayrılmaz bir parçası olan ve Microsoft tarafından geliştirilen ilk fare kullanan işletim sistemi olmuştur.
Windows 2.0
Windows 2, Windows 1’den iki yıl sonra, Aralık 1987’de Microsoft tarafından piyasaya sürüldü. Windows 2’deki en büyük gelişme, pencerelerin birbirinin üzerine gelebilmesiydi, böylece aynı anda birden fazla programla çalışmak daha kolay hale geldi. Windows 2 ayrıca bugün hala kullanılan pencereleri küçültme veya büyütme özelliğini de tanıttı.
Windows 2’deki bir diğer büyük değişiklik, sistem ayarlarını ve seçeneklerini bulmayı kolaylaştıran kontrol panelinin tanıtılmasıydı. Microsoft Word ve Excel de ilk olarak Windows 2 için piyasaya sürüldü.
Windows 3.0 ve 3.1
1990 yılında piyasaya sürülen Windows 3, Windows’un popüler hale gelen ilk sürümüydü. Birçok PC uyumlu bilgisayara önceden yüklenmiş olarak geldi ve kullanıcıların aynı anda birden fazla program çalıştırmasına veya “çoklu görev” yapmasına izin verdi. Basitleştirecek olursak hem tarayıcıda gezinirken hem de müzik dinleyebildiğiniz sürüm bu sürümdü.
Ayrıca 256 rengi destekleyen daha modern ve renkli bir görünüme sahipti. En öne çıkan özellikleri arasında, kullanıcılar arasında büyük bir hit olan kart oyunu Solitaire vardı. Windows 3, büyük bir başarı elde ederek 10 milyondan fazla kopya sattı ve gelmiş geçmiş en çok satan grafik kullanıcı arayüzü oldu.
Windows 3.1 1992 yılında piyasaya sürüldü ve Windows 3.0’ın bir yükseltmesiydi. Mayın Tarlası bu sürümde tanıtıldı. Windows 3.1 1MB RAM gerektiriyordu ve MS-DOS programlarının bir fare ile kontrol edilmesine izin veriyordu. Bu, aynı zamanda CD-ROM üzerinde dağıtılan ilk Windows versiyonuydu. Yeni sürüm sadece iki ay içinde üç milyon kopya sattı.
Windows 95
Windows 95 1995 yılında piyasaya sürüldü ve birçok yeni özellik getirdi. En dikkat çekici değişiklik Başlat düğmesi ve Başlat menüsüydü. İşletim sistemi ayrıca, yeni çevre birimleri için sürücüleri otomatik olarak bulup yüklemesi beklenen ancak bazen çalışmayan “tak ve çalıştır” kavramını da tanıttı. Windows 95 aynı zamanda çoklu görevlere odaklanmıştı ve 32 bitlik bir ortama sahipti.
Windows NT ile çalışmak üzere tasarlanmıştı ve eski sürücüler ve yazılımlarla daha fazla geriye dönük uyumluluğa sahipti. Windows 95 ayrıca Internet Explorer’ı da tanıttı ancak varsayılan olarak yüklü değildi.
Windows 98
Windows 98, Haziran 1998’de Windows 95’in bir yükseltmesi olarak piyasaya sürüldü. USB aygıtları ve daha büyük sabit diskler için daha iyi destek ve kullanıcı arayüzünde geliştirmeler gibi birçok yeni özellik ve iyileştirme getirdi.
Windows ME (Millennium Edition)
Windows ME: 2000’de piyasaya sürülen işletim sistemi birçok kişi tarafından daha iyi karşılanabilirdi çünkü birçok sorunu olduğu biliniyordu. Windows’un MS-DOS tabanlı son sürümüydü ve ev kullanımı için tasarlanmıştı.
Windows 2000
Windows 2000 Şubat 2000’de piyasaya sürüldü ve iş odaklı sistem Windows NT’yi temel aldı. Windows 98 ya da ME için bir yükseltme değildi. Windows 2000, hazırda bekletme modunu destekleyen ilk programdır ve Microsoft’un otomatik güncellemesi önemli bir rol oynamıştır. Windows NT üzerine kurulmuştur ve üç çeşidi vardır: Profesyonel, Sunucu ve Gelişmiş Sunucu. Windows 2000, daha güçlü internet entegrasyonu, 4GB’a kadar RAM desteği gibi birçok iyileştirme sundu ve birçok yeniden başlatma senaryosunu ortadan kaldırdı.
Windows XP
2001’de piyasaya sürülen Windows XP, Microsoft’un kurumsal ve tüketici işletim sistemleri serilerinin en iyi özelliklerini bir araya getirdi. Arayüzü yenilenmiş bir Başlat menüsü, görev çubuğu, Vista duvar kağıdı ve yeni görsel efektler içeriyordu. Şu anda hem ev kullanıcılarında hem de kurumsal ağlarda kullanılan işletim sistemlerinden biridir. İşte tam da bu yüzden Windows tarih boyunca hackerlar ve zararlı yazılım hazırlayan kişiler tarafından hedef alınmıştır.
Windows XP, Microsoft’un uzun vadeli kullanımda olan popüler işletim sistemlerinden biri olmuştur.
Windows Vista
2007 yılında Microsoft, Windows XP sonrası tüm işletim sistemini elden geçirip Windows Vista’yı 2007 yılında piyasaya sürdü. Bunun amacı eksiksiz bir Windows revizyonu oluşturmaktı fakat beraberinde gelen hatalarla birlikte Windows Vista da Windows kullanıcıları tarafından tutulmadı ve hızla tarihin tozlu raflarına kaldırıldı.
Windows 7
Windows 7, 2009 yılında Windows Vista’nın halefi olarak piyasaya sürüldü. Kullanıcıların Vista ile ilgili sorunlarını ve şikayetlerini gidermeyi amaçladı ve büyük bir gelişme olarak kabul edildi.
Microsoft, Windows XP’nin kullanım ömrü sonu tarihini (end of life date) duyurmasıyla beraber birçok kullanıcı paniğe kapıldı. Bunlara örnek olarak şirketler, hastaneler, kurumlar ve direkt bireysel kullanıcılar da örnek gösterilebilir. Bu panikle insanlar Microsoft’un daha güncel işletim sistemine geçme kararı aldılar ve o dönemde en çok kullanılan işletim sistemi Windows XP’den Windows 7’ye doğru kaymaya yavaş yavaş başladı. Aynı zamanda Windows 7 daha hızlı, daha kararlı ve kullanımı daha kolaydı ve birçok kişi bu yüzden de Vista’yı tamamen atlayarak Windows XP’den Windows 7’ye geçiş yaptı.
Windows 8
Windows 8, 2012 yılında Başlat düğmesi ve Başlat menüsünün yerini daha dokunmatik bir Başlat ekranının aldığı tamamen yeni bir arayüzle piyasaya sürüldü. Buna metro menü deniyordu. Düşüncede güzel görünse de kullanımsal anlamda çok işlevsizdi. Ayrıca stabilizasyon anlamında da çok iyi olmadığı için tarihin tozlu raflarında yerini aldı.
Windows 8.1
Windows 8’de yer alan eksiklikleri kapatma amacıyla geliştirilen ve ücretsiz güncellemeyle sunulan bir işletim sistemi olarak görülür. Windows 8’de bulunmayan Başlat düğmesi yeniden sunuldu. Windows 8’e kıyasla daha çok tutunsa da günümüzde sık sık kullanılan bir işletim sistemi değildir.
Windows 10
2014 yılında Windows 10 hayatımıza girdi. Windows 10 Home ve Pro olmak üzere ana iki sürümde incelenebilir. Tabii bunun yanında Education, Enterprise ve Workstation gibi ek sürümler de söz konusu. Pro ile Home arasında bazı küçük teknik farklar yer almakta. Bunlardan biri de BitLocker olarak gösterilebilir. BitLocker yalnızca Windows 10 Pro sürümlerinde varken Home sürümünde yer almamakta. Bu özellik diskin güvenliğini sağlamak adına diski şifreler. Windows 7 ve 8.x sürümlerinden Windows 10’a yükseltme de uzun bir süre boyunca ücretsizdi. Aynı zamanda günümüzde en çok kullanılan Microsoft işletim sistemidir.
Windows 11
Windows 11 de 2021 yılında Windows 10 henüz kullanım halindeyken gizli gizli çıkan bir işletim sistemi olarak nitelendirilebilir. Bu işletim sistemi daha kullanıcı dostu olmayı ve anlaşılabilir olmayı hedefliyor. Windows 11’le beraber belirli güvenlik zorunlulukları da getirildi. Bunlardan biri TPM 2.0 çipi zorunluluğu. Windows 10’dan 11’e ücretsiz yükseltme yapıldığını da belirtmiş olalım. Ayrıca Windows 10 ürün anahtarları Windows 11 üzerinde çalışmaktadır.
