En İyi 10 Linux Dağıtımı

Linux Dağıtımları Nedir?

Linux bildiğimizin yanı sıra bir işletim sisteminden öte; 1991 yılında Linus Torvalds tarafından geliştirilen, açık kaynak kodlu, UNIX tabanlı, özgür yazılımı destekleyen bir işletim sistemi çekirdeğidir. Linux dağıtımları ise Linux çekirdeğinin; üzerinde gerekli yazılımlar eklenerek geliştirilmiş hatta hala da geliştirilmekte olan tam teşekküllü bir işletim sistemi haline gelen uygulamalar bütünüdür.

Linux Nedir? Linux Tarihçesi ve Temel Linux Komutları adlı makalemde de bahsettiğim üzere Linux birçok açıdan kullanıcı dostu bir işletim sistemi olduğundan kullanıcılar tarafından fazlasıyla kullanılır. Bu makalemizde de kullanıcıların tercih ettiği en iyi 10 Linux dağıtımını inceleyelim.

En İyi 10 Linux Dağıtımı

1-Debian

1993 yılında Murdock tarafından başlatılan Debian Projesi, Linux dağıtımları kavramının da henüz yeni olduğu bir dönemde geniş çapta tanınan ilk özgür yazılım projelerinden biridir.

Debian, ilk Linux dağıtımlarından olup bunun yanında başta Ubuntu ve Kali Linux olmak üzere bir çok popüler Linux dağıtımının temelini oluşturur ve özgür yazılıma çok bağlıdır. Debian, hükümetler, eğitim kurumları, kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve ticari işletmeler tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. 

Bir Debian dağıtımı çeşitli işlevleri bulunan pek çok sayıda yazılım paketi içerir. Örneğin; belge düzenlemek, paketlerde hata ayıklamak, yazılım geliştirmek, e-postayı yönlendirmek ve oyun oynamak için paketler içerir. Debian dağıtımına dahil olan tüm paketler, Debian Özgür Yazılım Yönergeleri’nde belirtildiği gibi ücretsizdir. Herkes paketleri kullanabilir, yeniden dağıtabilir ve kaynak kodlarına erişebilir.

Şimdi birlikte bu Linux dağıtımının eksilerine ve artılarına bakalım:

Debian Dağıtımı Artıları:

• Debian neredeyse bütün bilgisayarlarda çalışmaktadır buna çok eski modeller de dahildir. Neredeyse tüm donanımlar desteklenmektedir.
• Geniş dil desteği sağlar.
• Kapsamlı yazılım depolarına sahip.
• Dağıtımın sağladığı istikrarın da kullanıcılara güven verdiğini görüyoruz.
• Bir diğer artısı ve en önemlisi de güvenliğidir, paketlerin her biri yayımlanmadan önce kapsamlı bir şekilde test edilir.

Debian Dağıtımı Eksileri:

• Yazılım odaklı bir dağıtım olduğu için yeni başlayanlar için pek kullanışlı olmadığı görülüyor.

Debian Resmi Sitesi: https://www.debian.org/

2-Ubuntu

Ubuntu; masaüstü, sunucu ve IoT için olmak üzere üç tane sürümü olan bir Linux dağıtımıdır. Kullanıcı dostu bir arayüz sağlar ve LibreOffice, Firefox, Thunderbird, Transmission gibi ücretsiz yazılımlar ve Sudoku, satranç gibi oyunlarla birlikte gelir. Ubuntu’nun arkasındaki şirket olan Canonical, bu dağıtımı akıllı telefonlarda, tabletlerde, bilgisayarlarda, sunucularda ve bulut VPS’lerde bulabileceğiniz kadar popüler bir hale getirmiştir. Ayrıca Debian tabanlı olması da zaman içinde büyümesinin nedenlerindendir.

Ubuntu Dağıtımının Artıları:

• Kapsamlı yazılım ekosistemi ve topluluk desteği.
• Kolay yazılım dağıtımı  için ek paket bulundurması.
• Kurulum ve kullanım kolaylığı.

Ubuntu Dağıtımının Eksileri:

• Kullanılabilecek uygulama listesi sınırlıdır.
• Linux’ta kullanılan temel komutlara aşina olmadığından, yeni başlayanlar için zorluk teşkil edebilir.
• Oyun geliştiricileri için iyi bir seçenek değildir.

Ubuntu Resmi Sitesi: https://ubuntu.com/

3-Kali Linux

Kali Linux dağıtımı 2013 yılında BackTrack tarafından oluşturulmuş bir güvenlik kontrol işletim sistemidir. Offensive Security Ltd. aracılığıyla Mati Aharoni, Devon Kearns ve Raphaël Hertzog tarafından geliştirilmekte ve finanse edilmektedir.

Kali, siber güvenlik yazılımlarını içinde bulundurduğundan adını siber güvenlik camiasında fazlasıyla duyarız. Kendimi siber güvenlik alanında geliştirmek isterken, Linux dağıtımlarında benim de ilk tanıştığım dağıtım Kali oldu. Şimdi birlikte bu dağıtımın da artılarına ve eksilerine bakalım.

Kali Linux Dağıtımının Artıları:

• İçerisindeki araçlar sayesinde birçok alanda güvenlik testi yapmak ve yazılım geliştirmek mümkün.
• Android cihazlarla da uyumludur.
• Siber savunma ve siber saldırı testlerinin yapılmasında kolaylık sağlar.
• Türkçe dahil çoklu dil desteği bulunur.
• Kişiselleştirilebilir.

Kali Linux Dağıtımının Eksileri:

• Kali Linux ne kadar yasal olsa da yasa dışı kullanımı da çeşitli yönlerden bazı ciddi sorunlarla karşılaşmamız anlamına gelir.
• Kullanımı açısından bakıldığında yeni kullanan kişiler ya da hiç bilmeyenler için; en basit ayarlamalar için bile terminal üzerinden kod yazılması gerekmesi dezavantaj yaratabilir.
• Terminal üzerinde ayarlamalar yaparken ne yaptığınızı bilmediğinizde kritik şeyleri bozabilme ihtimaliniz de yüksektir.
• Oyun geliştirme açısından uygun değildir.

Kali Linux Resmi Sitesi: https://www.kali.org/

4-Arch Linux

Arch Linux’un ilk sürümü 2002 yılında yayımlanmıştır. Komut satırı tabanlı bir dağıtımdır. Bu Linux dağıtımının ekibinin tasarım anlayışı basitlik ve sadelik üzerindedir. Basitten kastımız ise gereksiz ve fazlalık olmaması anlamındadır. Özellikle Linux’un nasıl çalıştığını anlamamızı sağlayabilecek bir dağıtımdır.

Bu dağıtım Debian gibi dağıtımların yanı sıra düşük bir yapıya sahip olup sadece gerekli paketleri yükler.

Arch Linux Artıları:

• Sistem güncellemelerinin düzenli olarak yapılmasına olanak sağlar bu sayede sistem hep güncel ve güvenli halde kalır.
• Sistemi kolayca özelleştirebilme ve yapılandırabilme olanağı sağlar.

Arch Linux Eksileri:

• Grafiksel kullanıcı arayüzlerine sahip değil.
• Belirli bir düzeyde Linux bilgisi olmayan kişiler için kullanım kısmı zor olabilir.

Arch Linux Resmi Sitesi: https://archlinux.org/

5-Manjaro Linux

Manjaro Linux, Arch Linux tabanlı hızlı, kullanıcı dostu, masaüstü odaklı bir işletim sistemidir. Bunun yanında, Arch Linux dağıtımını temel alan ve kullanıcı dostu olmayı hedefleyen bir Linux dağıtımıdır. Daha çok teknik deneyime sahip kullanıcılara hitap eder. İlk defa 2011 yılında piyasaya sunuldu. 

Manjaro Linux Dağıtımının Artıları:

• Kullanıcı dostu ve hızlıdır.
• Birden fazla çekirdek yükleme özelliğine sahiptir.
• Grafik sürücülerini yönetmek için özel Bash komut dosyaları ve kapsamlı masaüstü yapılandırılabilirliği yer alır.
• Otomatik donanım algılama özelliği de vardır.
• Manjaro, önceden yüklenmiş masaüstü ortamları, grafik uygulamalar ve ses ve video oynatmak için multimedya kodekleri ile birlikte gelir.

Manjaro Linux Dağıtımının Eksileri:

• En başta dediğim gibi daha çok teknik deneyime sahip kullanıcılara hitap ettiği için yeni başlayan kullanıcılar için bu durum dezavantajdır.
• Bazen bazı sorunları çözerken veya bazı hizmetleri yapılandırırken zorluklarla karşılaşabilirsiniz, çünkü Ubuntu, Debian veya herhangi bir RPM tabanlı işletim sistemi ile karşılaştırıldığında, topluluk desteği veya öğretici makaleler sayı bakımından yetersizdir.

Manjaro Linux Resmi Sitesi: https://manjaro.org/

6-Linux Mint

Linux Mint’e baktığımızda ise bu dağıtım Ubuntu ve Debian temel alınarak geliştirilen ve masaüstü kullanıcılarını hedef alan bir Linux dağıtımıdır. Amacı hem modern hem de güçlü bir işletim sistemi olmaktır. Büyük ölçüde açık kaynak ve özgür yazılımlardan oluşur. Linux Mint’in resmi web sitesinde en çok kullanılan 4. masaüstü işletim sistemi olduğu ifade ediliyor.

Dağıtımın ilk sürümü 2006 yılında yayımlanmıştır. Teknik açıdan Ubuntu’nun paket kaynaklarını kullanırken ayrıca kendileri tarafından yapılan değişiklikler içeren ek paketleri de kullanmaktadır. Linux Mint Türkiye Topluluğu da mevcuttur. Bu topluluk tarafından yapılan çalışmalar sonucunda yüzde yüz Türkçe Linux Mint araçları desteği sağlanmıştır.

Linux Mint Dağıtımının Artıları:

• Fazla güç harcamaz.
• Hızlı ve güçlüdür.
• Ana menü, yazılım yöneticisi, dil yöneticisi, yedekleyici gibi kendine özgü araç ve yazılımlar içermektedir.
• Ubuntu paket depoları ile uyumludur. Bu da Ubuntu kullanıcıları için Linux Mint kullanmak istediklerinde fazlasıyla avantaj sağlar.
• Sezgisel bir kullanıcı deneyimine öncelik verdiğinden Linux alanına yeni başlayan kullanıcılar için iyi bir tercihtir.

Linux Mint Dağıtımının Eksileri:

•  Alternatif “topluluk” sürümleri her zaman son özellikleri içermez, proje güvenlik önerileri yayımlamaz.

Linux Mint Resmi Web Sitesi: https://linuxmint.com/

7-Pop!_OS

Pop! _OS, Ubuntu tabanlı ve özelleştirilmiş bir masaüstü ortamına sahip özgür ve açık kaynaklı bir Linux dağıtımıdır. Bu dağıtımın arkasında ABD’li Linux bilgisayar üretcisi System-76 vardır bu dağıtımın geliştiricisidir. Hatta System-76 geliştiricileri, Pop!_OS Linux’un önceden yüklenmiş olduğu dizüstü ve masaüstü bilgisayarlar da sunmakta. İlk sürümü 2017 yılında yayımlanmıştır.

Pop!_OS Linux Dağıtımının Artıları:

• Oyun için kurulumu kolay bir dağıtımdır.
• Gezinme için klavye kısa yolları sağlar.
• En son sürümlerinde TensorFlow için kolay kurulum sağlayan paketler de bulunuyor.

Pop!_OS Linux Dağıtımının Eksileri:

• Diğer çoğu Linux dağıtımının aksine topluluk odaklı bir dağıtım değildir.

Pop!_OS Linux Resmi Web Sitesi: https://pop.system76.com/

8-Fedora Linux

Fedora Linux, açık kaynak kodlu özgür bir Linux dağıtımıdır. Fedora Projesi dünya çapında bilinen bir özgür yazılım topluluğudur. Firmalara özgür ve açık kaynak kodlu yazılım çözümleri sunan bir IBM bilişim alt şirketi olan; Red Hat tarafından da desteklenmektedir. İlk sürümü 2003 yılında yayımlanmıştır. Performans ve güvenliği vurgulayarak geliştiriciler ve masaüstü kullanıcıları için uyarlanmıştır. Ayrıca yeni paket sürümlerini ve teknolojileri dağıtıma sunma konusunda her zaman bir öncü olmuştur. Geniş ve büyüyen topluluğu sayesinde sürekli güncellenmektedir.

Fedora Linux Dağıtımının Artıları:

• Sisteme ekstra depolar eklenerek Fedora Linux’ta bulunmayan yazılımlar da kolaylıkla kurulabiliyor.
• Güvenlik odaklıdır.
• En son yazılımları içeren sık sürümleri mevcut ve kendiliğinden güncellenir.
• Yeni teknolojileri erkenden entegre eder.
• Herkesin kullanabilmesi adına her zaman ücretsizdir.
• Birden fazla mimariyi destekleyen, güvenilir ve kararlı bir işletim sistemidir.
• Oyun geliştirme ortamı sağlar.
• Web hizmetleri ve veri tabanı hizmetleri dahil olmak üzere pek çok yazılım paketi içerir.
• Çoklu dosya formatlarını destekler.

Fedora Linux Dağıtımının Eksileri:

• Sık sık güncelleme alır.

Fedora Linux Resmi Web Sitesi: https://getfedora.org/

9-Parrot OS

Parrot OS, güvenliğe odaklanan Debian tabanlı, gizlilik ve geliştirme odaklı bir işletim sistemidir. İlk olarak 2013 yılında piyasaya sunulmuştur. Debian’ın “testing” sürümünü temel almıştır. Ayrıca Debian’a bağlı bir çok sürümü var ve çeşitli masaüstü sürümleri de mevcuttur.

Bu sürümler arasında en çok bilinen Parrot Security; güvenlik araştırması, güvenlik açığı, saldırı azaltma  kullanılacak bir dizi sızma testi aracı sağlamayı amaçlamaktadır.

Parrot Home; daha çok Parrot’un günlük kullanımı için tasarlanmış temel sürümüdür. İnsanlarla özel sohbet etmek, belge şifrelemek, internette anonim gezinmek için de çeşitli araçlar içerir.

Parrot OS Linux Dağıtımının Artıları:

• Farklı sürümler bulunması kullanıcılara ilgilendikleri alana göre bir seçenek sunar.
• Siber güvenlik alanı için çok kullanışlı bir ortam sağlar.
• Parrot OS’da güvenlik araştırmacıları için özel olarak tasarlanmıştır.
• Sızma testiyle ilgili araçlar bulundurur.

Parrot OS Linux Dağıtımının Eksileri:

• Daha çok siber güvenliğe yönelik olduğundan oyun geliştirmeye yönelik kullanışlı değildir.
• Minimum 256 GB RAM’e sahip cihazlarda çalışacak şekilde tasarlanmıştır.

Parrot OS Resmi Web Sitesi: https://parrotsec.org/

10-Elementary OS

Elementary OS, açık kaynak kodlu Ubuntu tabanlı bir Linux dağıtımıdır. İlk sürümü 2011 yılında yayımlanmıştır. Bu işletim sistemi, masaüstü ortamı ve bunun yanındaki uygulamalar Elementary Inc. tarafından geliştirilir. Ubuntu tabanlı olduğundan, depoları ve paketleri ile tamamen uyumludur. Masaüstü ortamı olarak Pantheon’u kullanır. Bir süre Ubuntu dağıtımı için uygulama veya özel temalar tasarlarken bir süre sonra kendi başına bir işletim sistemi haline geldi.

Elementary OS Linux Dağıtımının Artıları:

• Ubuntu dağıtımının depoları ve paketleriyle tamamen uyumludur.
• En iyi masaüstü görünümüne sahip dağıtımlardan biridir.
• Kendisini Windows ve macOS’un; “düşünceli,yetenekli ve etik” bir alternatifi olaran tanıtıyor.
• Temel işletim sistemi uygulamalarıyla uyumludur.
• Masaüstü, kullanıcının iş akışını organize etmek için birden fazla çalışma alanına izin verir.

Elementary OS Linux Dağıtımının Eksileri:

• Pek oyun geliştirme ya da siber güvenlik alanlarına uyumlu bir ortam sunmaz.
• Yeni kullanıcılar için kolay bir kullanımı olduğu söylenemez.

Elementary OS Linux Resmi Web Sitesi: https://elementary.io/